Ή τι θα έκανα αν δεν είχα τη Netstudio και ήθελα να φτιάξω το πρώτο μου site ή eshop με λιγότερο από 1.500€
Ποιο είναι το πρόβλημα με την κατασκευή ιστοσελίδων
Από το 2005 που ξεκίνησα να φτιάχνω ιστοσελίδες, και μάλιστα από τις πρώτες ημέρες, συνάντησα ανθρώπους, συνήθως ελεύθερους επαγγελματίες ή μικρούς επιχειρηματίες, που προσπάθησαν να φτιάξουν ιστοσελίδα ή eshop και… την πάτησαν.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά μία περίπτωση, από τα πρώτα πρώτα ραντεβού, που μου είπε ότι περίμενε 3 χρόνια να παραλάβει την ιστοσελίδα που είχε πληρώσει! Άλλος μου εξηγούσε ότι είχε απογοητευτεί από τον κατασκευαστή του site του, καθώς είτε δεν τον έβρισκε, ή όποτε τον έβρισκε η επικοινωνία ήταν δύσκολη και ενώ του ζητούσε προσθήκες και βελτιώσεις στο site, αυτές είτε γίνονταν με καθυστέρηση, ή γίνονταν ελλιπώς και γι’αυτό αποφάσιζε την ανακατασκευή με άλλον web designer.
Στην αρχή αυτές οι ιστορίες με εντυπωσίαζαν. Σύντομα όμως συνειδητοποίησα ότι δυστυχώς αυτές οι περιπτώσεις ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση! Έχουν περάσει από τότε 19 χρόνια και δεν έχει περάσει εβδομάδα που να μην έχω συναντήσει τουλάχιστον 2 νέες τέτοιες περιπτώσεις!
Κάπου διάβασα πριν μερικά χρόνια ότι το ποσοστό των δυσαρεστημένων πελατών των web designer και web developer είναι 70%! Σε μια άλλη έρευνα είχα διαβάσει ότι το 50% των πληρωμένων project web design παραδίδονται εκτός χρονοδιαγράμματος και ελαττωματικά, 25% δεν παραδίδονται καθόλου και μόνο στο 25% των περιπτώσεων τα πράγματα πάνε καλά. Είχα γράψει ένα σχετικό άρθρο στο blog μας το 2018 που μπορείτε να δείτε εδώ: https://www.netstudio.gr/blog/70-percent-of-web-projects-fail.
Η λύση που δεν είναι για όλους εφικτή
Η λύση, που όμως δεν είναι για όλους εφικτή, είναι η επιλογή μιας καταξιωμένης εταιρείας με θετικά σχόλια πελατών, εμπειρία και ολοκληρωμένη ομάδα. Αυτή είναι η ασφαλής επιλογή, αλλά και η ακριβή. Μια εταιρεία για να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά χρεώνει και πολύ. Είναι το γνωστό ό,τι πληρώνεις, παίρνεις. Οι καταξιωμένες εταιρείες του χώρου χρεώνουν πάνω από 5.000€ για μια σελίδα παρουσίασης, και αν έχει custom design αυτό το ποσό ξεπερνάει τις 12.000€. Αντίστοιχα, για ένα eshop οι εταιρείες όπως η δική μας χρεώνουν από 15.000€ και πάνω, και αν το project είναι απαιτητικό, μπορεί να ξεπεράσει και τις 50 και τις 100 χιλιάδες ευρώ. Αυτά τα ποσά φυσικά φαντάζουν αστρονομικά σε κάποιον που θέλει να κάνει τα πρώτα του βήματα στο διαδίκτυο, ειδικά αφού σε μια γρήγορη αναζήτηση στο Google βρίσκεις κατασκευή ιστοσελίδων από 250€ και κατασκευή eshop ακόμα κι από 700€.
Ο κίνδυνος
Στα χαμηλά budget ο κίνδυνος να πέσεις σε κάποιον που θα σου αφήσει το project στη μέση, δε θα το κάνει με ποιοτικό τρόπο ή δε θα είναι κοντά σου μετά την παράδοση για να σε υποστηρίζει, αυξάνεται κατακόρυφα.
Κι αν σκεφτείτε ότι αυτόν που θα επιλέξετε για την κατασκευή του site σας ή του eshop σας ουσιαστικά τον “παντρεύεστε” για τουλάχιστον 3 χρόνια, καταλαβαίνετε τον κίνδυνο, όχι τόσο για την απώλεια χρημάτων, αλλά κυρίως για την απώλεια χρόνου, την απογοήτευση και την χαμένη ευκαιρία.
Σε αυτόν τον οδηγό θα σας δώσω τις πληροφορίες που πρέπει να ξέρετε, καθώς και κάποιες συμβουλές που θα ακολουθούσα κι εγώ ο ίδιος, αν δεν είχα τη Netstudio και ήθελα να κάνω ένα οικονομικό site ή eshop.
Κατανόηση της ελληνικής αγοράς κατασκευής ιστοσελίδων
Κατ’αρχάς νομίζω είναι σημαντικό να κατανοήσετε κάποια πράγματα για την αγορά κατασκευής ιστοσελίδων στην Ελλάδα. Μερικά νούμερα θα βοηθήσουν σε αυτό:
- Στην ελληνική αγορά την ώρα που γράφεται αυτός ο οδηγός (Μάρτιος 2024) δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.000 εταιρείες κατασκευής ιστοσελίδων! (ναι, τις έχω καταγεγραμμένες1)
- Καμία από αυτές τις εταιρείες δεν κατέχει μερίδιο αγοράς πάνω από 3%. Η αγορά της κατασκευής ιστοσελίδων είναι πλήρως κατακερματισμένη.
- Από αυτές τις 1.000 εταιρείες, περίπου 800 είναι εταιρείες ενός ή δύο ατόμων.
- Περίπου 150 εταιρείες αποτελούνται από 3 έως 10 άτομα.
- Περίπου 50 είναι εταιρείες αποτελούνται από 10 έως 30 άτομα.
- Περίπου 30 έχουν πάνω από 30 άτομα, ενώ περίπου 15 από αυτές είναι με πάνω από 50 άτομα προσωπικό και 2-3 με πάνω από 100.
- Το τοπίο αυτό αλλάζει διαρκώς με τάση οι εταιρείες να μεγαλώνουν, καθώς η ζήτηση αυξάνεται.
- Γενικά, η ζήτηση για υπηρεσίες κατασκευής ιστοσελίδων είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, με αποτέλεσμα να προσπαθούν να πάρουν ένα κομμάτι της αγοράς και χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες (οι λεγόμενοι freelancers), αλλά και φοιτητές ή ακόμα και μαθητές, που είτε νόμιμα και δηλωμένα, είτε αδήλωτα, παρέχουν υπηρεσίες κατασκευής ιστοσελίδων και eshop. Σε αυτούς υπάρχουν άνθρωποι που δεν το έχουν ξανακάνει (αλλά δηλώνουν έμπειροι και ικανοί στα site τους), αλλά και κάποιοι πραγματικά πολύ έμπειροι (συνήθως υπάλληλοι σε εταιρείες του χώρου), οι οποίοι στον ελεύθερό τους χρόνο, για έξτρα εισόδημα αναλαμβάνουν project δικών τους πελατών.
- Από την εμπειρία μου αυτά τα χρόνια γνωρίζω ότι ενώ γενικά η κατασκευή μιας απλής ιστοσελίδας παρουσίασης μπορεί να ολοκληρωθεί από τις περισσότερες εταιρείες και freelancers, στην περίπτωση των eshop θα έλεγα ότι λιγότερο από 10% μπορούν να το ολοκληρώσουν με επιτυχία. Ελάχιστοι (λιγότερο από 5%) μπορούν να κάνουν custom ανάπτυξη, όπως διασυνδέσεις με ERP, courier, αυτοματισμούς κτλ. Και ακριβώς λόγω του ότι η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά, ακόμα λιγότεροι μπορούν να παρέχουν ικανοποιητικό support μετά την παράδοση.
Συμβουλές
Πάμε να δούμε λοιπόν μερικά σημεία που μπορείτε να προσέξετε, ώστε με χαμηλό budget να πάρετε ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα.
Κατ’αρχάς, θα πρέπει να εξηγήσω ότι υπάρχουν 2 ειδών εργασίες που κάνουν οι κατασκευαστές ιστοσελίδων. Το ένα είναι ανάπτυξη (development), δηλαδή γράφουν κώδικα για να παράγουν custom λύσεις και το άλλο είναι site building, όπου με έτοιμα εργαλεία και plugin φτιάχνουν site και eshop. Η διαφορά ικανοτήτων που απαιτούνται για κάθε εργασία, αλλά και ο χρόνος και το κόστος, είναι τεράστια.
Τα κόστη στις μεγάλες εταιρείες είναι υψηλά, όχι επειδή αισχροκερδούν (αν δείτε τον ισολογισμό των περισσοτέρων μεγάλων εταιρειών, θα δείτε ότι δουλεύουν με χαμηλά περιθώρια κέρδους και κάποιες είναι και ζημιογόνες), αλλά επειδή το πραγματικό κόστος ανάπτυξης ιστοσελίδων είναι υψηλό. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μισθοί των προγραμματιστών είναι υψηλοί λόγω του ότι είναι δυσεύρετοι, καθώς κάθε προγραμματιστής μπορεί είτε να μεταβεί στο εξωτερικό, είτε να δουλέψει και απομακρυσμένα για εταιρείες του εξωτερικού με διπλάσιες ή και τριπλάσιες απολαβές.
Οι εταιρείες ή οι freelancers που παρέχουν χαμηλές τιμές το κάνουν επειδή παρέχουν έτοιμα πακέτα με πολύ μικρή παραμετροποίηση και τις περισσότερες φορές μηδενική ανάπτυξη (development). Αυτό είναι που τους κάνει να μην μπορούν να καλύψουν και όλες τις απαιτήσεις των πελατών. Η πιο συχνή φράση που ακούν όσοι αγοράζουν φθηνά site ή eshop είναι “αυτό δεν γίνεται”.
Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, πάμε να δούμε πώς μπορείτε να πάρετε ιστοσελίδα ή και eshop χαμηλού budget.
1. Μη ζητήσετε πολλά. Συμβιβαστείτε (ή αλλιώς, κρατήστε το απλό)
Μη ζητήσετε πράγματα πέρα από τις δυνατότητες του κατασκευαστή. Συνήθως οι κατασκευαστές χαμηλού κόστους είναι site builder που μπορούν να παρέχουν γρήγορα και οικονομικά το πακέτο που προτείνουν, αλλά θα γίνουν ακριβοί, αργοί ή και δε θα μπορέσουν να παραδώσουν, αν τους ζητήσετε κάθε τι που έχετε δει σε άλλα site ή eshop και είναι πέρα από τις δυνατότητές τους.
Ένας τρόπος να διαπιστώσετε τις δυνατότητές τους είναι να δείτε δείγματα εργασιών τους. Θα χρειαστεί αρκετός χρόνος να ελέγξετε λειτουργίες και μηχανισμούς αλλά αξίζει τον κόπο αφού ενδεχομένως να αποφύγετε δυσάρεστες καταστάσεις.
Το να συμβιβαστείτε με λιγότερα, ειδικά στο ξεκίνημα, δεν είναι κακό. Στο ξεκίνημα είναι προτιμότερο να βγάλετε το site σας live γρηγορότερα, παρά να προσσπαθήσετε να βάλετε κάθε δυνατότητα και καλούδι που όμως θα προσθέσει χρόνο και κόστος στην υλοποίηση. Κάθε επιπλέον μηχανισμός που προσθέτετε ανεβάζει το κόστος, αλλά και την πολυπλοκότητα του έργου, άρα και τις πιθανότητες να μην πάρετε το τελικό αποτέλεσμα. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που αποτυγχάνουν τα project, όχι μόνο τα μικρά, αλλά και τα μεγάλα!
2. Κάντε έρευνα (καλέστε τους πελάτες τους)
Σίγουρα δεν περιμένετε από μένα να σας πω ότι θα πρέπει να πάρετε γραπτές προσφορές. Αυτό θα το κάνατε και χωρίς να διαβάσετε αυτόν τον οδηγό. Αυτό όμως δε σας διασφαλίζει καθόλου. Αυτό το έκαναν και όλοι όσοι την πάτησαν με τους φθηνούς κατασκευαστές. Αυτό που δεν έκαναν όμως, και σας συνιστώ όσο τίποτα άλλο να κάνετε, είναι να καλέσετε πελάτες του υποψήφιου συνεργάτη και να ρωτήσετε την εμπειρία τους.
Αυτό το βήμα από μόνο του θα σας βοηθήσει να “ξεσκαρτάρετε” τους “αλμπάνηδες” της αγοράς, οι οποίοι, πιστέψτε με, είναι πολλοί!
3. Ασχοληθείτε με το project προσωπικά
Και εμείς, αλλά και οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες, παρέχουν Project Manager που είναι ο σύμβουλος που σας κατευθύνει και σας βοηθάει να συγκεντρώσετε όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για να βγει το site ή το eshop live.
Στις χαμηλού budget ιστοσελίδες ο κατασκευαστής δεν έχει τη δυνατότητα να παρέχει συμβουλευτική. Οπότε, θα πρέπει να ασχοληθείτε προσωπικά. Να διαβάσετε και να επιμορφωθείτε για το πώς πρέπει να είναι στημένο ένα site. Μπορείτε να ξεκινήσετε από το video “Τα 4 πιο σημαντικά πράγματα στην κατασκευή ιστοσελίδων”. Δείτε το εδώ: https://www.netstudio.gr/blog/4-critical-points. Μην εκπλαγείτε αν ακόμα και “έμπειροι” κατά τη δήλωσή τους κατασκευαστές ιστοσελίδων δε γνωρίζουν αυτά τα βασικά πράγματα.
4. Αποφύγετε κλειστές ή σπάνιες τεχνολογίες
Παρ’ όλο που οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες στην Ελλάδα, όπως κι εμείς, έχουν αναπτύξει δικές τους πλατφόρμες ανάπτυξης site και eshop, στο χαμηλού κόστους κομμάτι της αγοράς θα σας πρότεινα να αποφύγετε κλειστές ή σπάνιες τεχνολογίες. Ο λόγος είναι ότι είναι πολύ πιθανόν να θέλετε να αλλάξετε κατασκευαστή, αν δείτε ότι δε σας υποστηρίζει επαρκώς.
Ανοικτές και δημοφιλείς τεχνολογίες για τις οποίες θα μπορείτε να βρείτε εναλλακτικό πάροχο σχετικά εύκολα είναι τα WordPress, WooCommerce, Magento, Shopify, PrestaShop, Drupal, Joomla, OpenCart.
Αποφύγετε τεχνολογίες και framework όπως: Python, Django, .NET, Typo3, Ruby & Ruby On Rails, Node.js, Laravel για τις οποίες θα είναι πολύ πιο δύσκολο να βρείτε εναλλακτικό πάροχο, αν δεν πάνε καλά τα πράγματα με τον πρώτο.
5. Ζητήστε κωδικούς για όλα από την πρώτη στιγμή
Ένας συνήθης λόγος προστριβής όσων την πάτησαν με φθηνούς κατασκευαστές είναι η πρόσβασή τους στο site, στο server, στο domain και στο περιεχόμενό τους. Μπορεί οι όροι σε αυτή τη φάση να σας ακούγονται ξένοι, αλλά προσέξτε τα παρακάτω:
- Το domain να καταχωρηθεί στο όνομά σας και με το δικό σας email. Όχι στο όνομα του κατασκευαστή. Όχι με το email του.
- Ζητήστε κωδικούς πλήρους διαχείρισης για το site.
- Ζητήστε κωδικούς για τον server. Το πιο πιθανό είναι ότι θα τους χρησιμοποιήσετε μόνο αν χρειαστεί να μεταφέρετε το site σε άλλο πάροχο φιλοξενίας, αλλά καλό είναι να τους έχετε από την αρχή.
- Ζητήστε να σας δείξουν με ποιο τρόπο μπορείτε να παίρνετε backup της ιστοσελίδας σας και μην αμελείτε να αποθηκεύετε backup (σε δικό σας αποθηκευτικό μέσο) ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
- Ζητήστε τα κόστη ακόμα και από υπηρεσίες που δε θα βάλετε στο site σας από την αρχή. Π.χ. πόσο θα κοστίσει στο μέλλον η διασύνδεση με το εμπορικό σας πρόγραμμα ή με κάποιο καινούριο τρόπο πληρωμής; Θα μπορούν να το υλοποιήσουν; Και επειδή οι περισσότεροι απαντούν τις περισσότερες φορές “ναι”, ρωτήστε αν το έχουν υλοποιήσει και σε ποιους πελάτες τους.
- Ζητήστε τους να μάθετε από πριν πού θα αποθηκεύονται τα email σας. Πάνω στον server που φιλοξενεί το site ή σε ξεχωριστή υπηρεσία όπως το Google Workspace;
Επίλογος
Η παραπάνω λίστα με συμβουλές δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις που μπορούν να πάνε στραβά, αλλά το 80% αυτών. Προσπάθησα να κρατήσω τα πιο σημαντικά, ώστε να είναι εύκολα στην κατανόηση και στον έλεγχο, ειδικά τώρα που ξεκινάτε και μάλλον δεν είστε εξοικειωμένοι με πολλούς από τους όρους και τις έννοιες του χώρου.
Ελπίζω οι συμβουλές αυτές να βοηθήσουν να ολοκληρώσετε το site σας και το eshop σας όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα.
Θα χαρώ να ακούσω την εμπειρία σας, καθώς και τι νομίζετε ότι θα έπρεπε να προστεθεί σε αυτόν τον οδηγό για να βοηθηθούν και οι επόμενοι.
Μπορείτε να μου στείλετε τις εμπειρίες σας και τις σκέψεις σας στο yannis@netstudio.gr, ή μπορείτε να με καλέσετε στο 2108004447, εσωτερικό 1.
Καλή επιτυχία!
1 Την καταγραφή την ξεκίνησε ο Σύνδεσμος Εταιρειών Διαδικτύου Ελλάδας (ΣΕΔΕ) και είναι διαθέσιμη, μαζί με τις δικές μου προσθήκες, στα μέλη του.
